Musisz pracować w czasie Bożego Narodzenia? Zgłoś to do PIP lub domagaj się pieniędzy

wtorek, 1.12.2015 12:17 1291 2

Informator

W zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz rodzaju umowy, na podstawie której z pracownikiem nawiązano stosunek zatrudnienia, różnie kształtują się uprawnienia pracownicze w obszarze dni wolnych od pracy. Szczególnie przed zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia warto zastanowić się, komu i jakie wolne dni mogą przypadać w okresie świątecznym. O tym, które dni powinny być wolne, a które pracodawca może uznać za pracujące – wyjaśnia Radosz Pawlikowski z wrocławskiej kancelarii kancelarii Reaktia.

Dni wolne od pracy są regulowane przede wszystkim w ustawie, ale mogą wynikać także z przyjętego u pracodawcy rozkładu czasu pracy, w którym pracodawcy często ustalają na przykład sobotę dniem wolnym lub wprowadzają też inne dni wolne, jak np. Wigilię, która ustawowo nie została uznana za dzień wolny od pracy. - Często zdarza się także, zwłaszcza w dużych korporacjach, że pracodawcy uwzględniają pewne dni, jak np. Wigilia czy dni pomiędzy świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem, w planie urlopów na dany rok. Pracodawca ustala taki plan samodzielnie, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy - wyjaśnia Pawlikowski i dodaje, że pracodawca nie jest jednak związany wnioskami pracowników w tym zakresie.

Często przełożeni pracowników, licząc się z tym, że w Wigilię wielu zatrudnionych chciałoby skorzystać z urlopu, chętnie przyznaje im takie prawo, ale niejednokrotnie z konieczności zapewnienia normalnego funkcjonowania zakładu pracodawca nie może na to pozwolić. Jeżeli, przykładowo, w Wigilię wszyscy pracownicy chcieliby wziąć urlop, a mogłoby to spowodować paraliż zakładu, pracodawca ma prawo odmówić im wtedy urlopu.

Ustawową gwarancję wolnego w dni ustawowo wolne od pracy, czyli także podczas Bożego Narodzenia i Nowego Roku, mają pracownicy placówek handlowych zatrudnieni na umowie o pracę, wtedy ich praca jest po prostu niedozwolona. - W dni ustawowo wolne od pracy markety, hipermarkety i dyskonty muszą być zamknięte. Inaczej jest w wypadku małych sklepików, które mogą być wtedy czynne, jeśli zdecyduje tak właściciel, ale nie mogą zatrudniać wówczas swych stałych pracowników. Pracodawca może podczas święta zatrudnić w sklepie osobę na podstawie umowy cywilnej (umowy o dzieło, umowy zlecenia). Pamiętać jednak należy, że nie można zawierać takiej umowy z osobą, która pozostaje z nim już w stosunku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Jeżeli pracodawca, który zatrudnia pracownika na podstawie umowy o pracę, zmuszałby pracownika do podjęcia pracy w święto, nawet na podstawie innej (dodatkowej) umowy, można to zgłosić Państwowej Inspekcji Pracy, choćby anonimowo - zaznacza prawnik.

Są jednak pewne zawody, z których specyfiki wynika, że wykonujący je pracownicy powinni pracować w święta.Jest to prawnie dozwolone w sektorach, w których mamy do czynienia m.in.: z koniecznością prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochroną mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;w ruchu ciągłym; przy pracy zmianowej;przy niezbędnych remontach;w transporcie i w komunikacji; w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych; przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;w rolnictwie i hodowli; przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności (w szczególności w zakładach świadczących usługi dla ludności, gastronomii, zakładach hotelarskich, jednostkach gospodarki komunalnej, zakładach opieki zdrowotnej); przy wykonywaniu pracpolegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

- W przypadku tych zatrudnionych pracodawca zobowiązany jest jednak zapewnić inny dzień wolny i powinien to uczynić – w przypadku zatrudnienia w święta – w ciągu okresu rozliczeniowego; w przypadku pracy w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli,a jeżeli w tym terminie nie jest możliwe wykorzystanie tego dnia, to pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę przepracowaną odpowiednio w niedzielę i święto - wylicza Pawlikowski.