Wiersze Adama Lizakowskiego o moście z trotylem w Dzierżoniowie i Ojczyźnie

Adam Lizakowski

200 kg trotylu

Albo

Poeta się pyta...

Niewinny most zbudowany na

Początku wieku XX nad rzeką Piławą

Skazany został na zagładę jak jego rówieśnik

Człowiek urodzony w tym samym czasie

To że uniknął losu wielu ludzi i mostów

zagłady graniczy z cudem

Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy

Sytuacja była bardzo niebezpieczna było 200 kg trotylu, czyli w promieniu 100 metrów wszystkie budynki wyleciałyby w powietrze. Trotyl był ulokowany około 80 cm w głąb ziemi w pasie jezdni.

Most otrzymał z rąk saperów drugie życie

Drugą szansę drugą wrażliwość na koła

Nogi muzykę płynące pod nim wody

Uderzenie kaczych skrzydeł  przelatujący

Szept traw szloch płaczących wierzb gwizd

Wiatru pod nim przelatujący - sam nie został

Wyrzucony w powietrze ani wystrzelony

Według informacji Urzędu Miasta w strefie zagrożenia mieszka prawie 600 osób. Dzierżoniów już zabezpiecza schronienie i wyżywienie dla każdej osoby, która musiała opuścić swoje mieszkanie i przygotowuje się do zabezpieczenia schronienia i posiłków dla ewakuowanych mieszkańców na wypadek, gdyby akcja trwała kilka dni.

W świecie w którym teraz żyje nie ma ludzi

Z jego pokolenia śmierć spóźniona o sekundę

A może nawet minutę lub godzinę  oszczędziła

Go ale nie oszczędziła bólu starzenia się zmagania się

Z  codziennym trudem egzystencji most jak

Człowiek rozchorował się nie oszczędzano go

Ani on się nie oszczędzał

Władze miasta udostępniły dla wszystkich ewakuowanych mieszkańców, którzy nie mogli zatrzymać się u rodziny lub znajomych, pomieszczenia kina Zbyszek - można było w ciepłym  i bezpiecznym miejscu przeczekać akcję usuwania niewybuchów. Udostępniono również pomieszczenia w Hotelu OSiR przy ul. Strumykowej .

Poeta się pyta:

Czy Burmistrz  Miasta Dzierżoniów

Dariusz Kucharski

Wystawi fakturę pani kanclerz Niemiec

Angeli Merkel

Czy Niemcy a nie faszyści czy hitlerowcy

Ale właśnie Niemcy zapłacą za pracę wielu

strach i lęk ludzi

Czy Niemcy wyrównają koszty tego co zniszczyli

I chcieli zniszczyć

Z informacji uzyskanej z patrolu saperskiego wiemy, że zabezpieczono 200 kg trotylu i był to trotyl niemiecki, była więc to pozostałość po II wojnie światowej. 

Most nad Piławą nie mogę powiedzieć

Że go znałem albo że się z nim przyjaźniłem

Nigdy z nim nie rozmawiałem przechodziłem

Raz śmiałym krokiem raz żółwim przekonany

O swojej wyższości nad nim był miłym praszczurem

skrótem dodającym siły moim nogom pomagał

Nabierać rozpędu pod górkę na ulicy Pocztowej

 
Do Dzierżoniowa jadą dodatkowe Oddziały Prewencji Policji z Wrocławia, by jeszcze bardziej zabezpieczyć teren i pilnować by nie doszło do włamań czy innych zdarzeń.

Most jak księga stara zniszczona

Na której kartach zapisano nie ręką

Ale ludzkimi stopami historię miasta

Państwa wypędzonych i wypędzanych

Z lotu kaczki krzyżówki lub cyranki

Wygląda jak nawiast wzięty przez historię

Zawsze i wiecznie ta sama historia

Ale nigdy nie wyssana z palca historia

Wojewoda dolnośląski czuwa nad całą akcją i jest w stałym kontakcie z burmistrzem Dzierżoniowa

Poeta musi pisać wiersze obserwować życie

Być w stałym kontakcie z nim

Pisać o budowie mostów i o narodzinach

Małpki kapucynki czubatej w dorzeczu Amazonki

Życie-kontakt być w kontakcie uruchamiać  kontakty

Pod żebrami klatki piersiowej w brzuchu

Powstaje wiersz pierwszy kontakt łączności

Wiersz jest jak nieoczekiwany lekki ból

Drobizg minie

Teraz nie ma czasu na pisanie wierszy są

Ważniejsze sprawy (jakie?) któregoś dnia

Poezja staje się sprawą najważniejszą

Jak choroba która decyduje o wszystkim

Co składało się na dotychczasowe życie

Ewakuowani mieszkańcy!, którzy nie mają przy sobie leków mogą zgłaszać się do Szpitala Powiatowego w Dzierżoniowie, tam zostaną wypisane im recepty. Szpital nie daje leków!

Most i życie mieszkańców wychodzi

Na przeciw poety on to rozumie

Materiał wybuchowy trotyl

Staje się materiałem do pracy dla poety

Poeta i saper muszą być ostrożni

To jest rzeczywistość a nie fikcja poetycka

Różnica pomiędzy trotylem a słowem

Jest niewielka jak materia z niej powstają

Galaktyki albo materia poematu

Na miejsce dotarli saperzy. 

Prace saperów mogą trwać całą noc. Ewakuowani mieszkańcy będą musieli spędzić noc poza domem. Saperzy mają poinformować władze Dzierżoniowa, czy akcja neutralizacji niewybuchów skończy się dzisiaj, czy będzie wielodniowa.

Wielu zwykłych zjadaczy chleba nie utożsamia się

Z akcją neutralizacji niewybuchów

Wyzuci mieszkańcy z własnych domów (dla nich dach

Nie był bezpieczny) nie wybuchają płaczem

Gwałtowny przypływ wrażeń -

Ewakuacja przymusowa czy dobrowolna

Nie życzy się jego nikomu „ z całego serca jak

Powodzenia” taka fraza codzienności

Zarezerwowana  dla śmiertelnie chorych

Na życie

Ulice Batalionów Chłopskich, Kościuszki i fragment ulicy Kilińskiego zostały zamknięte. Do Bielawy można dojechać wyłącznie przez Pieszyce lub Piławę Dolną. Do Pieszyc można dojechać przez strefę ekonomiczną.

Poeta się pyta:

Czy Burmistrz  Miasta Dzierżoniów

Dariusz Kucharski

Wystawi fakturę pani kanclerz Niemiec

Angeli Merkel

Czy Niemcy a nie faszyści czy hitlerowcy

Ale właśnie Niemcy zapłacą za  pracę wielu

strach i lęk ludzi

Czy Niemcy wyrównają koszty tego co zniszczyli

I chcieli zniszczyć

Ojczyzna

Na jej urodziny 99 urodziny

Nie ma drugiego takiego słowa

tak bardzo bliskiego i słodkiego, do niego serce

niczym ptak wyrywa się z klatki piersi

które wyciska fontannę łez, lawinę śmiechu.

W nim zawiera się wszystko co ma znaczenie życia:

nieprzenikliwość kamyka i jasność kropli wody

zapach skórki chleba i smak morskiego piasku

czułość wiatru kołyszącego gałęzie drzew czereśni

lub nocującego wśród zielska przy stawie;

Ojczyzna to pacierz, groby rodziców,

dobroć matki, sygnał żarzący się pod skórą

ona jest tylko zyskiem nigdy stratą

Ojczyzna większa jest od miłości nadziei

bo ona jest miłością i nadzieją

to dźwięk najczystszy, skurcz serca

Ojczyzna to dawne obyczaje, młode dziewczęta

wielkie słowa małe ciasne mieszkania

w nich rodzą się przyszłi emigranci

Wzruszaj się ojczyzna jest poezją

jednym wielkim poematem o lasach i rzekach

ludziach cmentarzach krwi i bliznach -

dom z ogrodem ze starą gruszą,

wierszami w szufladzie,  stare książki

fotografie,  klucze, znaczki, pocztówki

nowe wschody i zachody słońca

Ojczyzna:

Jakie to magiczne słowo, bez niej nic nie znaczysz -

zaczarowany klucz do krainy wzruszeń -

w niej mieszkają duchy dzieciństwa, żyją obrazy oczu

marzenia niespełnione, które miały spełnić się dwadzieścia

lat później, dzisiesięć tysięcy kilometrów od niej

Wiersz z tomu pt. Chicago miasto nadziei, strona 92. Wydawnictwo Adam Marszałek. Toruń, 2001 rok.

Adam Lizakowski, poeta, tłumacz poezji amerykańskiej m.in. Walta Whitmana, W.C. Williamsa, Allena Ginsberga, Langstona Hughesa, Carla Sandburga i Boba Dylana. Autor Sowiogórskiej Trylogii Poetyckiej, (Legenda o poszukiwaniu ojczyzny, Dzieci Gór Sowich, Pieszyckie łąki).  Z angielskiego przełożył ponad 50 wierszy chińskiego filozofa i poety Lao Tse, oraz wiele wierszy perskiego poety z XII w. Rumiego. Od wielu lat promotor kultury polskiej za granicą. Odznaczony za swoją działalność „Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Studiował na Columbia College Chicago (BA) i Uniwersytecie Northwestern w Chicago (MA). Najnowszą jego książką jest „Dziennik pieszycki” wydany przez wydawnictwo  Bibliotheca Bielaviana w serii pt. Sudecka poezja i proza w 2016 roku. Jest członkiem redakcji literackiego magazynu TriQuarterly  wydawanego przez Uniwersytet Northwestern w Evanstone, USA. Magazyn ten jest międzynarodowym pismem studenckim  zajmującym się sztuką pisania oraz kulturą w szerokim słowa znaczeniu przede wszystkim z publikacji wywiadów z pisarzami  / twórcami.